Autarkie en Autonomie: de (toe)komst van zelfvoorzienende woningen en zelforganiserende producten. Er is toenemende invloed van de bewoners/woonconsumenten op de bewoonde omgeving waarneembaar. De liberalisering van de woningbouw gaat hand in hand met de liberalisering van nutsvoorzieningen. Zelfbouwkavels worden steeds meer gevraagd en de bouwmarkten werken zelf(af)bouw in de hand.
Daarnaast komen nieuwe technologieën binnen bereik van de consumenten, zoals zonnepanelen, draadloze communicatie en huisautomatisering. Zelfvoorzienende woningen zijn in opkomst. Op een tijdelijke of permanente locatie, losgekoppeld van de traditionele infrastructuur en daarom aangewezen op duurzaam gebruik van ‘grondstoffen’.
Door de verdergaande integratie van computertechnologie zal er een afnemende invloed van de gebruikers/consumenten waarneembaar zijn in alledaagse, huishoudelijke producten. Vergelijkbaar is de toenemende invloed van technologie in openbare en werkruimtes. Zelforganiserende, autonome producten reageren op hun omgeving en nemen beslissingen op basis van permanent geactualiseerde kennis.
Het autarkisch huis is een innovatief concept voor een nieuwe woning. Het huis is zelfvoorzienend door gebruik van hedendaagse milieutechnieken. Zonder kabels, leidingen en riolering is het vrij van bestaande infrastructuur en vaste netwerken. Het voorziet in zijn eigen water, energie en afvalwaterzuivering. Het autarkisch huis is demontabel en verplaatsbaar, waardoor het huis kan staan waar het wil. Een zelfvoorzienend huis is de sleutel om in zeer lage dichtheid te kunnen bouwen, en maakt flexibel- en multifunctioneel ruimtegebruik mogelijk.
Autarkisch wonen in Nieuw Zeeland. Honderd jaar geleden waren afgelegen boerderijen in Nieuw Zeeland compleet autarkisch. Tienduizend jaar geleden waren de holbewoners dat in feite ook. Doel is diezelfde holbewonerautarkie te bereiken maar dan zonder de oncomfortabele holbewonernadelen. Daar hebben we technologie bij nodig: een mix van oude ideeën die een nieuw leven krijgen, zoals de houtkachel, watergebruik en isolatie met strobalen, en van nieuwe technologie, zoals zonnecellen en een zonneboiler. Om de technologie in de hand te houden, is er een klein netwerk met sensoren en een centraal bedienings- en informatiepaneel in de keuken.
Autonome, intelligente producten. Diverse autonome producten zijn recent op de markt gekomen. Deze autonome producten functioneren zelfstandig en behoeven geen menselijke interacties. Voorbeelden van dergelijke autonome producten zijn zelfinitiërende stofzuigers en grasmaaiers. Deze beslissen zelfstandig wanneer een vloer moet worden gezogen, dan wel wanneer en welk deel van het gazon moet worden gemaaid. Zij keren terug naar hun oplaadstation als de batterij leeg raakt. Het is nog onduidelijk in welke mate consumenten deze zelforganisatie van producten waarderen. Het beoogde gemak staat op gespannen voet met de eventuele complexiteit en risico’ s bij aanschaf van deze producten. Hoe zwaar weegt het overdragen van de controle over de producten ten opzichte van het beter kunnen uitvoeren van routinematige handelingen? Zijn deze eerste schreden naar intelligente huishoudelijke producten ook van invloed op de zelforganisatie van het gebouw?
Ambient intelligence. Door de miniaturisatie van computertechnologie en de integratie in alledaagse producten, zal de volgende stap genomen worden naar de interactie tussen de producten en hun omgeving om de gebruikers te ondersteunen tijdens werk, huishouden, vervoer, ontspanning etc. In het Philips Design project Ambient Environments & Ambient Intelligence staat de nieuwe rol van verlichting in de architectuur centraal.
De gedachtenwisseling die centraal staat tijdens deze middag, is de tegenstrijdigheid van zelfvoorziening (ecologie, energiebesparing, alternatieve woonvormen) en het gebruik van technologie versus de synergie van duurzaamheid en slimme, zelforganiserende installaties (waardoor autarkie voor grotere groepen bewoners beschikbaar kan komen).
Programma
15:00 Ontvangst in Theater Het Klein te Eindhoven
15:15 Introductie
Marcel Vroom industrieel ontwerper en lid van de Raad van Advies van Booosting
15:30 De relatie tussen architectuur en duurzaamheid in het Autarkisch Huis
Lucas Verweij opdrachtgever; domeinhouder Informatie bij Premsela
15:50 De ontwikkeling en bouw van een zelfvoorzienend woonhuis in Nieuw-Zeeland
Edwin Nieman directeur Kamahi Electronics
16:10 Pauze
16:30 Kansen en bedreigingen van autonome, intelligente producten
Serge Rijsdijk (Promovendus TU Delft, fac. Industrieel Ontwerpen)
16:50 De nieuwe rol van verlichting in de architectuur
Jos Stuyfzand (Design Director Lighting Philips Design)
17:10 Tegenlezing
Evert Kolpa Van Bergen, Kolpa Architecten Rotterdam
17:25 Discussie o.l.v. Marcel Vroom
18:00 Borrel
19:00 Eind