VMRG Bright Inspirations van Joost Heijnis in Jaarboek Façades 2016
26 mei 2016: Al weer ruim anderhalf jaar krijg ik van de VMRG de ruimte om lekker van me af te schrijven in columns, zo nu en dan een lezing te geven of in debat te gaan over actuele onderwerpen. Als gastinspirator. En zo nu ook weer: geheel vrij en pagina’s vullend krijg ik de kans eens flink van leer te trekken, mijn ongezouten mening te delen of lezers te prikkelen met scherpe stellingen. Ik moet zeggen dat er ik er haast aan begin te wennen. En dan is het oppassen geblazen. Want dan begint het langzaam een gewoonte te worden en u weet: dat stompt af.
VMRG Bright Inspirations in Jaarboek Façades 2016
Tijd dus voor wat nieuwe scherpte en een nieuw onderwerp of richting om dit verhaal een zinnig plot te bezorgen, waaraan ik niet alleen schrijfplezier beleef maar u ook hopelijk, al is het maar even, aan het denken zet. Afijn, nu zit ik veel in de auto en luister vrijwel uitsluitend nieuwsprogramma’s, zo nu en dan gelardeerd met een flinke dosis stevige muziek waarvan ik u de details zal besparen. Regelmatig komen daar items langs die mij inspireren tot het schrijven van teksten. Maar dit keer bleef de inspiratie uit. Dus ik heb mijn eerdere teksten er maar eens bij gepakt en presentaties teruggekeken. Ik vond er geen nieuw onderwerp, maar wel een rode draad. Vrijwel alles gaat over (nieuwe) ontwikkelingen waaraan ik me persoonlijk aan stoor of juist veel waarde aan hecht.
Innovatie
Ik gebruik het woord vaak, maar als je erover nadenkt, is het een verdraaid lastig te omschrijven iets. Het wordt desondanks te pas en te onpasgebruikt. Vooral op de radio. Maar wat is dat nu eigenlijk, innovatie? Ik heb me er eens in verdiept. En dat is overigens best vreemd als je al bijna vier jaar voorzitter van Booosting, platform voor koplopers in bouwinnovatie, bent. Maar goed. Innovatie, zo blijkt, is de wereld tussen verbeteringen (van bestaande producten of processen) en uitvindingen. Uitvindingen zijn zeer zeldzaam. Ga maar na: hoeveel uitvinders kent u? Einstein, Bell, Edison. Daarna wordt het gauw stil. Zaken uit de eerste categorie zijn echter talrijk. Immers de meeste producten die u in uw professie tegenkomt zijn verbeteringen van reeds uitgevonden zaken. Soms als zodanig herkend door diens ontwerper. OVH-tjes bijvoorbeeld, opnieuw verbeterde Hollandse pannen. Maar ze worden meestal onterecht aangeduid als innovatie. Er zijn ook gevallen waarbij een prachtige innovatie wordt misbruikt en ingezet als marketing item. Een mooi voorbeeld is de introductie van de 3D-geprinte pannenkoek. Jawel, hij bestaat echt. Waarom? Geen idee. Wat mij betreft niet meer dan een leuke truc en vooral eenmalig intellectueel misbruik van een verder waarschijnlijk ook voor de bouw, nuttige techniek. Want het draagt niets bij aan verdere voortuitgang. Hier is duidelijk een hippe term gebruikt om klanten te lokken. Op zich is dat dan ook wel weer innovatief, vooruit danmaar. Maar nuttig? Nee.
Toch liggen er wel degelijk kansen en ongelooflijk veel mogelijkheden voor 3D printtechnieken in de (gevel)bouw. Ik denk daarbij aan lastig te spuitgieten kunststof delen voor bijvoorbeeld de koppeling van stijl- en regelwerk. En met de opkomst van betaalbare metaal-print- en sintertechnieken is straks misschien ook wel customised hang- en sluitwerk te maken. Of wat verder terug in de keten: toeleveranciers hoeven niet elk onderdeel meer op voorraad te houden. Bij behoefte aan een bepaald onderdeel kan dit gewoon worden geprint. In de auto-industrie doet dit al zijn intrede. Enorme kansen dus voor de bouwindustrie.
Innoveren is concurreren met je eigen product of dienst, is een veelgehoorde stelling. Het leidt dan ook tot “creative destruction”. Het schrikt in elk geval de gemiddelde MKB-er af, want die wil graag tot in lengte van dagen zijn vertrouwde oplossing blijven toepassen. Een stelling die voorbehouden lijkt aan de Googles en Facebooks van deze wereld. Bovendien is het de vraag of alle goede ideeën per se tot innovatie moeten leiden. Soms is een verbetering genoeg. Denk aan de Hollandse pan. Nederland ligt er vol mee.
Tot slot denk ik dat wanneer het innovatieproces niet als vrije oefening wordt gezien maar structureel wordt
ingepast in (industriële) ontwikkelprocessen, het een echte intellectuele bijdrage kan leveren. Het helpt dan om een richtsnoer of een kwalitatief vangnet te hebben. De VMRG Kwaliteitseisen bijvoorbeeld. Door deze hoge eisen telkens te toetsen en bij te stellen aan ‘’state of the art’’ krijgt innovatie een vanzelfsprekende plek in de bedrijfsvoering. Ik pleit dus ook voor een hoofdstuk Innovaties in de VMRG Kwaliteitseisen – de basis voor het VMRG Keurmerk – opdat het innovatieproces dat deze industrie zo kenmerkt direct wordt gedocumenteerd en gedeeld met anderen ter navolging, realisatie en inspiratie. Maar goede ideeën beginnen bij de juiste inspiratie. Bright Inspirations.Dit boek staat er in elk geval weer vol mee. Veel lees- en innovatieplezier.
Joost Heijnis
projectleider architectenbureau cepezed
voorzitter Booosting
Alle Bright Inspirations van Joost