Nieuw aangesloten: Saxion Enschede

28 oktober 2015: Graag stellen wij nieuwe aangeslotenen aan u voor. Vandaag Mieke Oostra van Saxion Enschede, aangesloten bij Booosting sinds september 2015.

Nieuw aangesloten! Saxion Enschede

Mieke Oostra (1968) is bouwkundige en opgeleid in Delft, in 2001 promoveerde zij aan de faculteit Bouwkunde op het onderzoek Componentenontwerpen, de rol van architecten in productinnovatie.
Na onderzoeks- en ontwikkelingsfuncties bij Slavenburgs’ Bouwbedrijven en TNO, vervult zij sinds twee jaar een dubbelfunctie als lector: bij Saxion Enschede als lector Innovatieve Technologie in de Bouw en bij Hanze Hogeschool Groningen als lector Ruimtelijke Transformaties - Kenniscentrum NoorderRuimte.

Duurzame bouwinnovatie
Als het bouwinnovatie betreft denkt Oostra vooral aan verduurzaming van de bouw. Binnen het lectoraat van Saxion wordt gekeken naar hoe technologie hierin een rol speelt en zou kunnen spelen. Belangrijk aandachtspunten zijn natuurlijk resource efficiency en energie; het reduceren van het energiegebruik in de gebouwde omgeving en het slim integreren van oplossingen om op een duurzame manier energie op te wekken. Net als bij de Hanze zijn mensen hierbij het uitgangspunt; de beleving, behoeftes en wensen van de gebruikers enerzijds en anderzijds die van professional, wiens werk door alle ontwikkelingen ook aan veranderingen onderhevig is. “Het is heel belangrijk om te kijken hoe energietransformaties maar ook andere oplossingen voor de verduurzaming van de gebouwde omgeving landen bij mensen.” In Groningen is door de aardbevingen een sterke drive om van het gas af te komen. Lokale energie-initiatieven en lokale energiebedrijven vormen een aantrekkelijk alternatief voor gemeenschappen om samen aan de slag te gaan met het ontwikkelen van decentrale energieopwekking met een combinatie van zon, wind en water.”

Je kan verduurzamen op grofweg twee tegenovergestelde manieren aanpakken:
1. Ontzorgen
Dit is het spoor waarop de meeste bedrijven en instellingen tegenwoordig zitten. Hoe kun je mensen duurzaamheid op een presenteerblaadje aanreiken? Als je denkt aan de lastig bereikbare particuliere woningeigenaren, het liefst op het moment dat zij open staan voor een investeringsbeslissing, als zij ruimte willen toevoegen aan hun huis, extra comfort willen realiseren of hun huis geschikt willen maken om langer zelfstandig thuis te wonen. Daarbij spelen vooral vragen van hoe we in dit kader de keten anders en klantgerichter kunnen organiseren. Maar ook hoe we dergelijke transformaties op een betaalbare, laagdrempelige en aantrekkelijke manier kunnen doen. Bijvoorbeeld met een lokale winkel in combinatie met een centraal aanspreekpunt dat alles voor jou regelt, zoals bij het Reimarkt-concept. Hoe kunnen wij met elkaar nieuwe componenten ontwikkelen waarin de verschillende onderdelen zo geïntegreerd worden dat de kosten voor renovatie afnemen, de tijd die nodig is op de bouwplaats en voor onderhoud wordt gereduceerd terwijl tegelijkertijd de kwaliteit van het object toeneemt zowel voor de eigenaar, de omwonenden en het milieu? Wetend dat de ene groep van gebruikers meer comfort wil, de ander langer zelfstandig wil wonen, dat elk gebouwtype zijn eigen systematiek heeft, de volgende gebouwgebruiker waarschijnlijk wat anders wil en de technologie verandert. En hierop moet je allemaal inspelen.

2. Faciliteren van zelf doen
Tegelijkertijd speelt aan de andere kant dat mensen steeds meer invloed op de eigen omgeving willen hebben. Technologie maakt het ook mogelijk, denk maar aan ICT, zonnepanelen en 3D printing. Dit zorgt voor een nieuwe beweging, maker movement en allerlei lokale initiatieven van mensen die in meer of mindere mate streven naar zelfvoorzienendheid. Hierop kan je als professional inspelen. Technologie maakt hierin zaken mogelijk die tot voor kort ondenkbaar waren. Met een Ontwerp-Wiki kun je als leek met behulp van de keuze tussen verschillende parametrische ontwerpen, jouw omgeving vormgeven aan de hand van je eigen smaak, ergonomische en andere functionele behoeften. Vervolgens is de afweging als gebouwgebruiker of je het zelf print, dit laat doen bij de bouwmarkt op de hoek of bij het bouwbedrijf die het ook kan komen installeren en bereid is garantie te geven.
Oostra schat in dat hierdoor de manier waarop gebouwgebruiker en bouwprofessional samenwerken verschuift. “Er zal een waaier aan mogelijkheden ontstaan tussen ontzorgen en alles zelf doen en daarop willen wij in het onderzoek en onderwijs inspelen. Het is belangrijk om dat met elkaar uit te denken in combinatie met de ontwikkeling van nieuwe duurzame materialen.”

Hoe kunnen we deze twee richtingen, het ontzorgen en het faciliteren van zelf doen het beste realiseren?
En aanbod en behoefte het beste naar elkaar toe brengen?
Wel, daar is Mieke heel hard mee bezig. Niet alleen bij Saxion in Enschede als lector Innovatieve Technologie in de Bouw, maar ook bij de Hanze Hogeschool in Groningen als Lector Ruimtelijke Transformaties als onderdeel van het Kenniscentrum NoorderRuimte. Zij vervolgt: “Daar waar Saxion de technologie als speerpunt neemt, is energie speerpunt bij de Hanze HS. Het vertrekpunt van het onderzoek bij dit lectoraat ligt op het schaalniveau van het dorp, de wijk en de mensen.” Vanuit haar zeer brede achtergrond weet Mieke als geen ander dat nieuwe ontwikkelingen alleen slagen, en nieuwe producten slechts tot stand komen door bedrijven en gebruikers er rechtstreeks bij te betrekken. Dat is ook het mooie van de interdisciplinaire Living Lab omgevingen bij de hogescholen waarbij bedrijven, instellingen en overheden direct bij onderzoek worden betrokken.“

Haar twee functies vat Oostra samen als: “Een spannende ontdekkingstocht om samen de toekomst vorm te geven”. Zij noemt enkele voorbeelden die daar inmiddels uit zijn voortgekomen:
• 3D betonprinten, de 1e verkenning is net afgerond
• het LALOG project #ENEXAP in Apeldoorn waarbij een groep bewoners hun eigen woning energieneutraal wilden maken samen met lokale markpartijen
• Het ontwikkelen van milieuvriendelijke materialen ism toeleverende bedrijven
Een voorbeeld daarvan Polypyrrol (PPy), een biopolymeer. Door bio-based dragermaterialen met milieuvriendelijk PPy te behandelen kunnen meerdere functies worden toegevoegd, maar welke vinden we relevant?
Er is inmiddels veel onderzoek gedaan naar PPy, vooral in de medische sector. In september 2015 is vanuit Saxion een onderzoek gestart naar de mogelijkheden voor het toevoegen van (slimme) functies aan met PPy behandelde bio-based materialen als hout, bamboe en biocomposieten. Booosting is een van de betrokken partijen. Meer info 

Polypyrrol dag
Op 24 november a.s. organiseren Saxion en Booosting een praktische onderzoeksdag over Polypyrrol bij Mevo Houtindustrie in Helmond. PPy kan bio-based materialen verduurzamen, dit product is milieuvriendelijk en biedt voor de bouw nog veel mogelijkheden die nog niet onderzocht zijn.
Op deze dag wordt duidelijk wat mogelijk is met PPy, wordt een overzicht gegeven wat de huidige stand van zaken van deze ontwikkeling is en wordt in brainstorms met elkaar hardop nagedacht over de potenties van deze biopolymeer voor de bouw. Wetend dat met PPy time released medicijnen worden toegediend en zelfs kunstspieren worden ontwikkeld, vragen we ons af wat er in de nabije toekomst op bouw gebied voor spannende zaken te realiseren zijn…

dag 24 november 2015
tijd 10:00 – 18:00 u
plek Carlton De Brug Mierlo
Van hieruit bezoeken we Mevo Houtindustrie in Helmond

Saxion is aangesloten bij Booosting sinds september 2015.